เมื่อช่วงวันหยุดยาวเข้าพรรษา 21-23 กรกฎาคม 2556 ผมได้รับเชิญจาก การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ฝ่ายภูมิภาคภาคกลาง ให้เข้าร่วมทริปเดินทางกับ โครงการขับรถเที่ยวภาคกลาง คาราวาน “เที่ยวเข้าพรรษาภาคกลาง” เส้นทางกรุงเทพฯ-สระบุรี-พระนครศรีอยุธยา-สุพรรณบุรี ตลอด 3 วัน 2 คืน ได้เดินทางไปทำบุญหลายที่ครับ แต่ผมจะพาทุกท่านไปชมไฮไลท์ของทริป นั่นก็คือ งานประเพณีตักบาตรดอกเข้าพรรษา และถวายเทียนพระราชทาน ประจำปี 2556 ณ วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร อ.พระพุทธบาท จ.สระบุรี ซึ่งเป็นงานประเพณีประจำปีหนึ่งเดียวในโลก เริ่มด้วยบรรยากาศการเปิดงานที่ ททท.สำนักงานใหญ่ ถนนเพชรบุรี
นายสมชาย ชมภูน้อย ผู้อำนวยการ ภูมิภาคภาคกลาง การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย กล่าวเปิดงาน
ผอ.สมชาย ชมภูน้อย และ นางสาวอัญชลี วัจนะรัตน์ หนง.ประสานงานสำนักงานภาคกลาง ทำการปล่อยคาราวาน
ประเพณีตักบาตรดอกเข้าพรรษา เป็นประเพณีสำคัญที่อยู่คู่กับวัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหารมาช้านาน ประชาชนชาวพระพุทธบาทและพื้นที่ใกล้เคียง ได้ถือเอาวันเข้าพรรษาของทุกปีเป็นวันตักบาตรดอกเข้าพรรษา ตั้งแต่ปี 2544 เป็นต้นมา แรกๆจัดแค่ 1 วัน ต่อมาทางจังหวัดสระบุรีได้เพิ่มจำนวนวันตักบาตรดอกเข้าพรรษาเป็น 3 วัน
พิธีตักบาตรดอกเข้าพรรษา มีวันละ 2 รอบ คือรอบเช้า 9 โมง และรอบบ่าย 3 โมง ซึ่งกิจกรรมดังกล่าวถือเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวทั้งภายในประเทศและต่าง ประเทศ เพื่อเผยแพร่อีกหนึ่งขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงามของไทย
ทางจังหวัดมีพิธีเปิดงานในวันอาทิตย์ที่ 21 กรกฎาคม 2556 ซึ่งผมและคณะไม่ได้เข้าร่วม แต่ได้มาร่วมงานวันที่ 23 กค. ในรอบเช้า มาถึงบริเวณงานประมาณ 8โมงเช้า ภายในงานจะมีดอกเข้าพรรษาและธูปเทียนขาย
โฉมหน้านักข่าวสาวร่วมทริป
นางสาววณิชยา ทองสมนึก หรือ คุณจิ๊ เจ้าหน้าที่ ททท.ภาคกลาง
วันแรม 1 ค่ำ เดือน 8 ของทุกปี เป็นวันเข้าพรรษา ชาวอำเภอพระพุทธบาท จะนำดอกไม้ชนิดหนึ่งใช้ตักบาตร กระทั่งเกิดเป็นประเพณีท้องถิ่น ดอกไม้ที่นำมาใช้ตักบาตรในประเพณีนี้จึงเรียกขานกันว่า “ดอกเข้าพรรษา” หรือ “ดอกหงส์เหิน” เพราะลักษณะของดอกและเกสรประดุจดังตัวหงส์ ที่กำลังเหินบินด้วยท่วงท่าลีลาอันสง่างาม
เมื่อถึงวันเข้าพรรษาของทุกปี ชาวอำเภอพระพุทธบาทจะพากันไปเก็บดอกเข้าพรรษาตามไหล่เขาโพธิลังกา หรือเขาสุวรรณบรรพต เทือกเขาวง และเขาพุในเขตอำเภอพระพุทธบาท นำมาจัดรวมกับธูปเทียนเพื่อตักบาตรถวายพระ
หงส์เหิน (Globba winiti) เป็นพืชที่จัดอยู่ในวงศ์ขิง เป็นไม้ดอกเมืองร้อนเกิดในป่าร้อนชื้น พบในประเทศไทย, พม่า และเวียดนาม ภายใต้ร่มเงาไม้ใหญ่หรือตามชายป่า
ดอกหงส์เหิน มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามท้องถิ่น เช่น กล้วยจ๊ะก่า (ตาก), กล้วยจ๊ะก่าหลวง (ลำพูน), กล้วยเครือคำ (เชียงใหม่), ก้ามปู (พิษณุโลก), ขมิ้นผีหรือกระทือลิง (ภาคกลาง), ว่านดอกเหลือง (เลย), ดอกเข้าพรรษา (สระบุรี) เป็นต้น
เชื่อว่า “ดอกเข้าพรรษา” เมื่อนำมาตักบาตรจะได้บุญกุศลแรง และสีของกลีบประดับมีหลายสี เช่น สีเหลือง สีขาว และ สีม่วง
แต่ละสีมีความเชื่อ ดังต่อไปนี้ สีขาว หมายถึง ความบริสุทธิ์แห่งพระพุทธศาสนา สีเหลือง หมายถึง สีแห่งพระสงฆ์ สีม่วง เป็นสีที่หายากที่สุด และชาวอำเภอพระพุทธบาทเชื่อว่า การใส่บาตรด้วยดอกสีม่วงจะได้บุญกุศลมากที่สุด
ซึ่งเมื่อพระสงฆ์ได้รับบิณฑบาตแล้ว ก็จะนำไปสักการะรอยพระพุทธบาท อันจะส่งผลบุญให้ผู้ทำบุญตักบาตรได้ขึ้นสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
ได้รู้จักดอกเข้าพรรษา พอประมาณแล้วนะครับ ต่อไปผมจะพาไปชมบรรยากาศระหว่างรอพระมา จะเห็นได้ว่า หน้าตาทุกคนล้วนเต็มไปด้วยรอยยิ้ม และความสุข
รอพระค่อนข้างนาน ขอไปเข้าวัดก่อนครับ ซึ่งวัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร พระอารามหลวง และเป็นสถานที่ประดิษฐาน “รอยพระพุทธบาท” อันศักดิ์สิทธิ์ที่พุทธศาสนิกชนให้ความเคารพบูชา
ซึ่งมีความเชื่อในคติชาวลังกาว่า พระพุทธเจ้าได้ประทับรอยพระพุทธบาทไว้ 5 แห่ง และรอยพระพุทธบาทที่วัดพระพุทธบาทฯ แห่งนี้ เป็น 1 ใน 5 แห่ง ต่อมารอยพระพุทธบาทนี้ถูกค้นพบในสมัยพระเจ้าทรงธรรม
เมื่อพระสงฆ์ได้รับบิณฑบาตแล้วก็จะนำไปสักการะรอยพระพุทธบาท อันจะส่งผลบุญให้ผู้ทำบุญตักบาตรได้ขึ้นสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
กลับออกจากวัด มายังบริเวณตักบาตรอีกครั้งครับ
กลุ่มผู้สูงอายุกำลังรอใส่บาตรพระครับ
พี่ต้อย อัญชลี วัจนะรัตน์ หนง.ประสานงานสำนักงานภาคกลาง การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
คุณยายท่านนี้มาจากต่างจังหวัด ตัวคนเดียว ไม่มีญาติมาด้วย ท่านมาด้วยแรงศรัทธาจริงๆครับ
พี่ต้อย อัญชลี และเจ้าหน้าที่ ททท. ถ่ายรูปหมู่ไว้ขณะรอพระ
รูปนี้เป็นอดีตรัฐมนตรีครับ มาตักบาตรดอกเข้าพรรษาด้วย มาดท่านเท่ห์จริงๆ
พระมาแล้วครับ คุณยายได้ใส่บาตรดอกเข้าพรรษา ตามที่ใจมุ่งมั่น และเดินทางใกล
ประชาชนต่างใส่บาตร ด้วยความศรัทธา
พระเดินมุ่งหน้าไปยังวัดพระพุทธบาท
ประชาชนอีกส่วนหนึ่ง ที่รอตักบาตร
ในจุดที่พระยังมาไม่ถึง ประชาชน สามารถใส่ดอกเข้าพรรษา ที่บาตรบนรถขบวนพระพุทธรูป ซึ่งประดับดอกไม้สวยงาม
แรงศรัทธา ของสาธุชนครับ
บ้างก็บันทึกภาพไว้รำลึกความทรงจำ
นอกจากใส่บาตรด้วยดอกเข้าพรรษาแล้ว ยังมีพิธีล้างเท้าพระด้วยครับ
พระยังคงมุ่งหน้าไปยังวัดพระพุทธบาทซึ่งใกล้เข้ามาทุกที คณะ ททท. ต้องเดินทางต่อ ผมจึงไม่ได้เข้าไปเก็บภาพตอนที่พระเข้าไปยังรอยพระพุทธบาท
ดอกเข้าพรรษา และธูป เทียน จำนวนมาก อยู่บนรถของเทศบาล ซึ่งหลังจากพิธีตักบาตรเสร็จสิ้น ก็จะได้นำไปทำเป็นมวลสาร จัดทำวัตถุมงคลต่อไป
ขอขอบคุณ…. การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ภูมิภาคภาคกลาง
เที่ยวไปยิ้มไป เมืองไทยของเรา